ایمنی هواپیمایی
محلی برای تبادل اطلاعات هوانوردی به قلم شهرام مرادپورایمنی هواپیمایی
محلی برای تبادل اطلاعات هوانوردی به قلم شهرام مرادپورانکس های ایکائو و داکیومنت ها
استانداردهای ایکائو در انکس ها مشخص گردیده است که تعداد آنها 19 عدد می باشد .هر انکس به یک موضوع خاص می پردازد . همه این انکس ها در حال اصلاح ، تغییر و به روز رسانی هستند.
انکس ها و موضوعات مربوطه به شرح زیر می باشند :
انکس 1 : مدارک
انکس 2 :قوانین هوانوردی
انکس 3: آب و هوا
انکس 4 : چارت های هوایی
انکس 5 : مقیاس های اندازه گیری
انکس 6 : عملکرد هواپیما
انکس 7: ملیت هواپیما و رجیستر آن
انکس 8 : صلاحیت پروازی هواپیما
انکس 9: امکانات
انکس 10 : ارتباطات هواپیمایی
انکس 11 : سرویس ترافیک هوایی
انکس 12: بررسی و جست و جو
انکس 13 : سوانح و رویداد هواپیما
انکس 14: فرودگاه ها
انکس 16: حفاظت محیط زیست
انکس 17: امنیت
انکس 18: حمل کالای خطرناک
انکس 19 : مدیریت ایمنی
لینک توضیحات مختصر در مورد انکس های ایکائو :
http://www.skybrary.aero/bookshelf/books/3370.pdf
داکیومنت های ایکائو :
داکیومنتها مسائل مختلفی را تحت پوشش قرار می دهند . (guidance & regulation) که برخی از آنها رایگان و برخی تنها با پرداخت هزینه دردسترس خواهد بود.
برنامه اروپا در جهت ایمنی هوانوردی EPAS
European Plan for aviation Safety
با وجود اینکه سوابق ایمنی هوانوردی اروپا درخشان بوده و اهداف عددی در نظر گرفته شده و از پیش تعیین شده برآورده گردیده است ، EPAS برنامه ای در جهت بهبود ایمنی هوانوردی اروپا می باشد .
این برنامه به عنوان مکملی برای برنامه ایمنی موجود(EASP) که در نوشته قبلی تشریح گردید ، می باشد .
یک نمونه از برنامه EPAS در لینک زیرآورده شده است که مربوط به برنامه 2019 تا 2023 در سازمان EASA می باشد.
https://www.skybrary.aero/bookshelf/books/4506.pdf
یکی از المان های کلیدی مدیریت ایمنی ، مدیریت ریسک می باشد که به معنای تشخیص خطرات و ارزیابی ریسک مربوطه و تصمیم گیری و انتخاب بهترین بازدارنده ها در جهت کاهش یا حذف آن ریسک می باشد.
به طور کلی مواردی که در EPAS درنظر گرفته شده اند عبارتند از :
1-مسائل سیستمی:
یکی از مسائل سیستمی موجود در EPAS ، اجرایی نمودن اصول مدیریت ایمنی می باشد. که اهرم هایی برای اجرایی نمودن این اصول وجود دارد (Enabler) . این اصول به تدریج و به مرور پیچیده تر خواهد شد. شایستگی و صلاحیت پرسنل فعال در عملیات ها هوانوردی یکی دیگر از مسائل سیستمی در برنامه EPAS می باشد .
2-موارد عملیاتی:
مواردی (در هواپیماهای تجاری) که ریسک بیتشری را در بر دارند و برنامه EPAS در نظر گرفته شده اند که عبارتند از :
- خروج از باند (Runway Excursion)
-ورود غیر مجاز به باند (Runway Incursion)
-برخورد در آسمان (Mid-Air Collision)
-برخورد کنترل شده به موانع (CFIT)
- از دست دادن کنترل(Loss of control)
-ایمنی عملیات زمینی
3-مسائل جدید :
یکی از دیگر مواردی که که در EPAS در نظر گرفته شده است ، مسئله های جدیدی که به تدریج و با پیشرفت تکنولوژی در هوانوردی به وجود می آید، است.
4-عملکرد نیروی انسانی:
عملکرد نیروی انسانی یکی از دیگر مواردی است که در EPAS در نظر گرفته شده است .
برنامه ایمنی هوانوردی اروپاEASP
European Aviation Safety Program
برنامه ای در جهت اطمینان از وجود ایمنی در هوانوردی اروپا و در بالاترین کیفیت ممکن. شاخص عددی که اتحادیه اروپا برای ارزیابی موفقیت خود انجام می دهد برابر یک حادثه در هر 10 ملیون پرواز می باشد.
EU-OPS و IR-OPS
EU-OPS در 16 ژولای 2008 معرفی گردید . (قوانین کمیسیون به شماره 859/2008)
و در حال حاضر در تمامی کشورهای اروپا در حال اجرا می باشد . وهمچنین در ایسلند ، نروژ و سوئیس
***
رعایت قوانین IR-OPS در کشورهای اروپایی ازمورخه 28 اکتبر 2012الزامی گردید و آخرین مهلت برای پایان اقدامات در راستای تطابق با این قوانین 14 اکتبر 2014 بوده است . منبع
***
قوانین IR-OPS ( لینک) تمام بخش های عملیاتی هواپیمایی را شامل میگردد و متشکل از بخش های زیر می باشد :
1- Part OPS.ARO
به معنای Authority Requirement For Air Operations بوده و مفاد آن مربوط به الزامات مدیریتی و اجرایی ای است که باید توسط آژانس و کشورهای عضور رعایت گردد که بتوان از طریق آن قوانین IR-OPS را اجرای نمود.
2- Part OPS.ORO
به معنای Organization Requirement For Air Operations می باشد و الزاماتی است که باید توسط اپراتوری که عملیات تجاری هواپیمایی انجام می دهد ، رعایت گردد .
3-Part OPS.CAT
به معنای Commercial Air Transport Operation بوده و شامل الزامات عمومی مربوط به عملیات تجاری هواپیمایی می باشد و شامل موارد زیر می باشد :
Operating Procedure
Aircraft performance
Mass & Balance
Instrument & equipment
4-Part OPS.SPA
به معنای Specific Approvals بوده و مربوط به الزاماتی نظیر موارد زیر می باشد :
- PBN- Performance Based Navigation
-MNPS= Minimum Navigation Performance
-RVSM=Reduced Vertical Separation Minima
- LVO= Low visibility Operation
-ETOPS= Extended Range Twin Engine Operations
-DG=Transport Of Dangerous Good
- عملیات هلیکوپتر های ویژه
5-Part.Ops.NCC
که به معنای Non-Commercial Air Operations with Complex Motor-Powered Air Craft می باشد .
6-Part.OPS.NCO
به معنای non-Commercial Air Operations with other Than Complex Motor Powered Aircraft می باشد.
7-Part. Ops.SPO
به معنای Specialized Operation می باشد و مربوط به الزاماتی است که اپراتور هایی که عملیات خاص انجام می دهند ، باید رعایت نمایند . برای مثال بالن ها ، چتر بازی و هواپیماهای ائروباتیک
پایان
easa Regulatory Instrument
آژانس ایمنی هوانوردی اروپا یا همان European Aviation safety Agency که به اختصار به آن EASA می گویند ، در سال 2002 تاسیس گردید.
قوانین موجود در Easa شامل موارد زیر می گردد :
- صلاحیت پروازی و محیطی و
-محصولات هوانوردی (Part , Appliance , Product) ،
-مدارک کروی پرواز
- عملیات هواپیمایی،
قوانین هواپیمای کشور سوم از منظر ایمنی و محیطی و
- همچنین مسائل مربوط به ANS/ANS و عملیات در فرودگاه ها
نکته :
قوانین EASA برگرفته از قوانین بنیادی موسوم به Basic Regulation (شماره EC 216/2008)بوده که خود نشات گرفته از پارلمان اروپایی و شورای مورخه 20 فوریه 2008 می باشد که در آن مسئولیت و وظایف EASA در زمینه تصویب قوانین هواپیمایی غیر نظامی (کشوری=Civil) مشخص گردیده است.
قوانین اجرایی کمیسیون اروپا :
مقاله شماره 17 از قوانین بنیادی (Basic regulation ) آژانس EASA را در جهت کمک به EC=European Commission اینگونه ملزم میدارد که :
…preparing measures to be taken for the implementation of the [Basic] Regulation
یعنی باید معیار ها را تعیین نماید که به کمک آن بتوان قوانین بنیادی را اجرا نمود.
تعیین این معیار ها می تواند شامل تدوین پیش نویس (Drafts) آیین نامه اجرایی (implementing rules=IR) باشد که در قالب فرم نظریه یازا (Easa opinion) به کمیسیون اروپا ارائه میگردد.(Article 18) .
نکته :
EASA تنها می تواند در زمینه technical و Operational issues صاحب نظر باشد و در زمینه قوانین (legislation ) نمی تواند دخیل باشد.
ساختار قوانین در شکل زیر مشخص می باشد :
